1-6-2018 Nederland is een klein land. Desondanks zijn we
gezegend met twee wetenschappelijke verenigingen die zich bezig houden met kruidengeneesmiddelen. Natuurlijk bedoel ik op de eerste plaats de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie (NVF), de uitgever van dit tijdschrift. Maar misschien niet bij alle lezers bekend is de NVGO (de Nederlandse Vereniging voor GeneeskruidenOnderzoek, www.geneeskruidenonderzoek.nl). Zelf ben ik van allebei lid, want hoe meer onderzoek er naar kruiden wordt gedaan, hoe liever het mij is.
Er zijn veel NVF-NVGO dubbelleden. Ik schat dat van de circa honderd NVGO-leden meer dan de helft tevens NVF-lid is, maar heb dit eerlijk gezegd nooit precies uitgerekend. De NVF is ongeveer driemaal zo groot qua aantal leden, daarentegen is de NVGO vier keer zo oud als de NVF. De NVF en de NVGO hebben inmiddels al acht gezamenlijke congressen achter de rug*. Dit zijn leerzame en gezellige bijeenkomsten die goed bezocht worden. In 2014 vierden ze samen feest omdat de NVF 25 jaar en de NVGO 100 jaar bestond.
Beide verenigingen zijn gestart vanuit de wereld van de farmacognosie en de farmacie. De NVGO aan de teeltkant, de NVF aan de kant van de verwerking tot fytoproducten. Beide verenigingen hebben in het begin vooral apothekers als leden gehad. De NVF heeft zich vanaf haar oprichting meer geprofileerd aan de toepassingskant en heeft daarmee ook veel artsen en fytotherapeuten als lid ingeschreven. Inmiddels komen er ook steeds meer telers bij de NVF. Directieleden van bedrijven uit de kruidenbranche kom je tegen bij de beide verenigingen, al of niet tevens als bedrijfssponsor.
Waarom gaan de NVF en de NVGO eigenlijk niet fuseren?
Ergens tussen de wetenschappelijke interesse en de maatschappelijke toepassing zit een kloof, die op dit moment niet overbrugd wordt in de wetenschap. Welke discipline is hiervoor nodig? Naar mijn persoonlijke mening is dat etnofarmacognosie, een interdisciplinaire richting die zowel het traditioneel gebruik documenteert als onderzoek hiernaar doet, waarmee uiteindelijk zowel de producten als het gebruik hiervan in de therapie kunnen worden verbeterd. Dit is de weg naar professionalisering en innovatie voor de natuurgeneesmiddelensector. Het grote probleem hierbij is dat farmacognosie als wetenschappelijke discipline op alle universiteiten in Nederland en België is wegbezuinigd. Mede hierdoor zijn de beide verenigingen kleiner dan het maatschappelijk belang van het onderwerp zou rechtvaardigen. Kennis over gebruik van geneesplanten, hun chemische structuren en de hiermee verwante biologische activiteit is in Nederland versnipperd en wordt node gemist bij allerlei trendy initiatieven rondom biobased economics en personalised metabolomics.
Het is belangrijk dat beide verenigingen NVF en NVGO hun aanhang verbreden. Ook naar elkaar. Wat is fytotherapie waard zonder wetenschappelijke onderbouwing? Wat is geneeskruidenonderzoek waard zonder oog voor de dagelijkse klinische toepassingen? Dit geldt des te meer nu door EMA/CBG-beoordeelde kruidengeneesmiddelen bij drogisten en apotheken voor iedere consument en fytotherapeut te koop zijn. Iedereen met belangstelling voor geneeskruiden zou mee moeten (kunnen) helpen met de emancipatie van kruidengeneesmiddelen en fytotherapie naar een volwassen wetenschappelijk gefundeerde discipline. Niet alleen wetenschappers, maar ook ervaringsdeskundigen zoals patiënten/consumenten zouden hierbij betrokken kunnen worden.
De NVF-dierenwerkgroep SDK is voor internationale contacten behalve bij ESCOP, de NVF-koepel, ook aangesloten bij de GA** (een van oorsprong Duitse maar nu internationale vereniging voor geneesplantenonderzoek). De dierenartsen van de NVF-zusterorganisaties in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk zitten daar ook bij. De NVF congresseert dezer dagen met de Duitstalige zusterverenigingen en de GA. Al bij al lijkt het mij tijd te worden voor een herijking van de positie van beide Nederlandse verenigingen. De besturen hebben overleg. De congressen zijn gezellig en leerzaam. Zou er geen fusie in kunnen zitten? Eén sterke wetenschappelijke vereniging voor de hele sector van kruidenproducten, of zelfs meer algemeen voor natuurproducten; dat zou mooi zijn.
* In 2000, 2003, 2005, 2008, 2010, 2012, 2014 en 2016 hebben de NVF en NVGO samen gecongresseerd.
** Society for Medicinal Plant and Natural Product Research (GA); oorspronkelijk: Gesellschaft für ArzneipflanzenForschung (GA) www.ga-online.org
Gepubliceerd in het Ned Tijds Fytoth jg 31 (2018) nr 2, pag. 19. Zie www.fyto.nl